MAY DAYAAN BA NOONG NAKARAANG HALALAN?

 MAYROON akong isinulat na tatlong bahaging salaysay tungkol sa pinapaniwalaang dayaan noong nakaraang halalan. Pakibasa ang mga smuusunod.

DAYAAN SA HALALAN (1)

KAHIT hindi masyadong pumukaw sa mga netizen, hindi namatay-matay ang isyu ng dayaan noong nakaraang halalan pampanguluhan. Maaaring teknikal ang usapin ng fraud, o pandaraya sa ilalim ng automated elections. Hindi ito naunawaan ng mga mamamayan. Maaaring may pagkukulang ang mga magpapaliwanag na mga nilalang na alam at kabisado ang dayaan.

Maaaring hindi makulay ang lengguwahe ng mga nagpapaliwanag ng isyu. Kasama sa kanila si Hen. Eliseo Rio Jr., ang pangunahing tagapagtaguyod ng kaisipan ng dayaan noong halalan. Hindi pulitiko ai Rio. Hindi siya orador na may kakayahan na gisingin ang mga natutulog. Retiradong sundalo si Rio at may kasanayan at kaalamang teknikal sa telekomunikasyon.

Dating commissioner ng National Telecommunications Commission si Rio. Nang nabuo ang Department of Information and Communications Technology, pinalitan ni Rio si Rodolfo Salalima ng nagbitaw ang huli bilang unang kalihim. Nanungkulan ng dalawang taon si Rio hanggang palitan siya ni Greg Honasan bilang kalihim.

Hindi natawaran ang kasanayan at kaalaman ni Rio sa telekomunikasyon. Maski noong sundalo siya, ang telekomunikasyon ng AFP ang tungkulin upang maging mabisa ang talastasan ng mga kampo at sundalo sa larangan. Inayos ni Rio ang komunikasyon ng mga sundalo at kampo.

Ito ang susi ni Rio ng nagretiro siyang sundalo. Hindi mahirap sa nakatalagang pangulo ang ilagay si Rio sa mga ahensyang sibilyan upang tumulong. Hindi kataka-takangng kalaunan ay kalihim siya ng DICT. Karanasan at kaalaman sa telekomunikasyon ang daan niya.

Noong kalihim ng DICT si Rio, inutusan siya ni Rodrigo Duterte na tingnan ang posibilidad na palitan ang Smartmatic na bilang pribadong kompanya na nagpatakbo ng automated elections sa bansa. Sumunod si Rio sa utos ni Duterte at nangalap siya ng mga datos mula sa industriya ng information communications (ICT).

Kinilala ni Rio ang mga requirement sa automated elections. Kilala niya ang kumpanya, lokal at dayuhan, na maaaring pumalit sa Smartmatic na noong mga panahon na iyon. Ayon kay Rio, nagsumite siya na mga rekomendasyon kay Duterte, ngunit hindi kumilos si Duterte.

Mas hindi kumilos si Duterte nang nanalo ang buong tiket ng administrasyon sa senatorial election noong 2019. Walang nanalo kahit isa sa mga kandidato ng oposisyon. Sa pakiwari ni Rio, alam ni Duterte na mas magagamit ang Smartmatic upang manalo ang administrasyon.

Hindi kailangan ng bagong pribadong kompanya na papalit sa Smartmatic. Dito umugat ang kabatiran na kailangan manatili ang Smartmatic sa automated elections. Alam ni Duterte na nasa kanyang palad ang kapalaran ng bawat halalan. Hawak niya ang Smartmatic dahil magaan siyang mandaraya.

Sa pakiwari ni Duterte, hindi dapat palitan ang Smartmatic dahil may gamit ito sa kanyang masamang hangarin na dayain at kontrolin ang halalan ng bansa. Ito ang dahilan kung bakit walang nangyari sa mga rekomendasyon ni Rio kay Duterte.

Dito umugat ang nangyari noong halalan pampanguluhan ng 2022, ani Rio. Si Duterte ang totoong nakialam sa halalan. Ito ang dahilan kung bakit iginiit niya na si Sara, ang anak, ang dapat tumakbo sa panguluhan at hindi sa pangalawang pwesto lang.

***

MAY dayaan noong nakaraang halalan, ani Rio na bihasa sa telekomunikasyon ng bansa. Batay ito sa datos ng Commission Elections (Comelec), ang pangunahing sangay na halalan ng bansa. Sa Raw Files na upload sa COMELEC website, ayon kay Rio, lumabas na mahigit 2,000 vote counting machines (VCMs) sa Metro Manila na mayroon silang isang Private IP Address - 192.168.0.2. Imposible ang ganitong karaming IP address, ayon kay Rio, lalo na kung gumagamit ng isang network. Walang paliwanag ang Comelec hinggil dito.

Ayon kay Rio, mayroon private IP address ang bawat isa sa lahat ng VCM sa buong bansa at kahit sa buong mundo. Ayon sa kanya, patunay ang pagkakaroon ng maraming VCM na may isang IP address na may sikretong iniingatan. Ilegal ito, aniya. May pakiwari siya na may isang pribadong network na umipon sa lahat ng election returns (Ers) bago ito ibigay sa Comelec server, aniya. Ganito ang manipulasyon noong halalan, aniya.

Itinago umano sa publiko ang private network na nasa gitna dahil hindi ito naaayon sa legal end-to end transmission path na ipinakita at ipinaliwanag sa mga stakeholder noong ika-22 ng Marso, 2022. Nabisto umano ang ganitong setup nang isapubliko ng Comelec ang Raw Files sa kanilang website noong ika-23 ng Marso, 2023. Hanggang ngayon, walang paliwanag ang Comelec hinggil sa usapin.

Sa maikli, direktang nagpadala ng elections returns (ERs) ang lahat na ginamit na voting counting machines (VCMs) noong halalan sa isang illegal private network na nasa gitna ng transmission path. Sikreto itong ginawa ng magkasamang Comelec at Smartmatic, aniya. Wala silang maipaliwanag.

Isa itong dahilan kung bakit tahimik ang Comelec sa mga tanong tungkol sa mga kababalaghan noong halalan, aniya. Hindi naipakita ng Comelec ang patunay na nagkaroon ng Transmission Logs of the Telcos sa pamamagitan ng kanilang Call Detail Records (CDRs), aniya. Maaaring ipakita ng mga CDRs kung talagang nagkaroon ng VCM transmissions na dumaan sa kanilang public networks sa unang oras pagkatapos ng halalan.

Ito umano ang makakapagpaliwanag kung bakit nagkaroon ng hindi kapani-paniwalang mahigit na 20 milyon boto na ipinakita sa publiko noong 8:02pm ng ika-9 ng Mayo ng nakaraang taon. Ito rin ang magpapaliwanag kung bakit tumanggap ang Transparency Server ng mga ERs gayung hindi pa ito naipadala ng mga VCMs, ani Rio.

Lumalabas na alam ng mga magmanipula ng Illegal Private Network kung ano ang magiging opisyal na resulta ng halalan ng 2022 kahit mag-uumpisa pa lang ang bilangan ng boto, aniya. Kataka-taka kung bakit hindi maipakita ni Comelec chairman George Garcia ang Transmission Logs ng mga telcos, aniya.

Kataka-taka umano na nagsimula ang bilangan batay sa Reception logs sa oras ng 7:08pm gayung dapat magsimula ang VCM transmission ng 7:19pm sa pinakamaaga kahit nilinaw ng Comelec ang siyam na pangunahing tungkulin bago ipatupad ang anumang transmission, ani Rio. Kataka-taka rin na “TAPOS NA ANG BOKSING” pagsapit ng 9pm noong araw ng halalan. Alam agad kung sino ang nanalong pangulo at pangalawang pangulo, ani Rio.

Aniya: “COMELEC must show to the public the exact schematic diagram of this Private Network “in the Middle”and explain 1) how the IP Addresses of the Telcos/ISPs were translated from Public to Private; 2) how was this procured and at what cost; 3) who was its Network Administrator and 4) why this illegal Private Network “in the Middle” was made in the first place.”

DAYAAN SA HALALAN (2)

ARAW ng Martes ng umpisahan unang talakayin namin ang isyu kung nagkaroon ng dayaan. May mga netizen na nagtanong kung mayroon kaming hawak na patunay o ebidensya ng dayaan. Hayaan ninyong sagutin ang tanong iyan. Kinikilala namin ang karapatan ng mga mamamayan at mambabasa ng maghanap ng mga patunay. Aming nakalap ang mga dokumento na kinalap ni Eliseo Rio, Jr. ang dating kalihim ng DICT na ngayon ay masugid na iginigiit na nagkaroon ng dayaan noong nakaraang halalan.

Ayon sa mga datos na nasa pag-iingat ni Rio, isinagawa ng Comelec sa kanilang website ang uploading ng tinawag ni George Garcia, Comelec chairman, na “transmission logs.” Mali si Garcia at batay sa pagsusuri ng mga nakakaunawa, hindi transmission logs ang nasa Comelec website. Ang mga ito ay “reception logs,” o talaan ng mga vote counting machines (VCMs) na natanggap noong gabi ng ika-9 ng Mayo, 2022, ang araw ng halalan.

May ilang mahahalagang punto si Rio sa kanyang pahayag. Una, abutin ng isang minuto ang imprenta ng isang kopya ng national election result (ER). Aabutin ng walong minuto ang imprenta ng kinakailangang walong kopya. Pangalawa, aabutin ng 30 segundo ang imprenta ng isang kopya ng local election return (para sa resulta ng local elections). Aabutin ng apat na minuto ang imprenta ng walong kopya.

Ayon kay Rio, kagyat nilang kinuwestiyon ang oras na nag-umpisa ang reception dahil ito ay nagsimula sa oras na 19:08:50 kahit na sinabi ng Comelec General Instructions na mayroon siyam na pangunahing atas bago magkaroon ng VCM transmission. Ayon kay Rio, aabutin ng 19 na minuto ang transmission pagkatapos isara ang botohan sa ika-7 ng gabi noong araw ng halalan. Ang pinakamaagang oras para magkaroon ng VCM transmission na matatanggap ng transparency server ay 7:19 pm at hindi 7:08 pm, ayon kay Rio.

***

Mabigat ng implikasyon ng mga inilabas na reception logs ng Comelec website. Datos ng Comelec ang mga ito kaya walang matwid na pasubalian. Tanging kailangan ang masusing pagsusuri at makikita ang mga anomalya ng datos. Hindi lang minsan kundi maraming kakaiba at kakatwa. Inuulit namin: Datos ng Comelec ito.

Tulad ng datos ng VCM sa Barangay Paing sa bayan ng Bantay sa lalawigan ng Ilocos Sur. Ang rehistradong botante ay 459 sa Paing Day Care Center, ngunit ang 408 ang bumoto. Naimprenta ang ER at 19:18.27 ng Mayo, 9, 2022, ngunit nakalagay sa mga transmission log na natanggap ang ER ng 19:11:21 ng Mayo 9, 2022. Lumabas na may may natanggap ang transparency server na ER 7 minuto, 26 segundo bago naimprenta ang ER. Walang paliwanag kung bakit may resulta ng halalan bago naimprenta ang ER.

Mas nakakagulat ang datos ng Barangay Tayac sa Bantay, Ilocos Sur. May anim na presinto sa Tayac Elementary school. Naimprenta ang ER ng 20:34:15 ng Mayo 9, 2022. Batay sa transmission log, natanggap ang ER ng 19:24;45 ng Mayo 9, 2022. Mahirap magpaliwanag kung paano nagkaroong ng transmission sa transparency na isang oras, 9 na minuto at 20 segundo bago naimprenta ang ER.

Tingnan natin ang datos ng Barangay Putatan sa Muntinlupa City, Metro Manila. Mayroon 714 na rehistradong botante ang mga presinto sa voting center at 599 sa kanila ang bumoto. Batay sa datos ng Comelec, naimprenta ang ER ng 19:27:01 ng Mayo 9, 2022. Natanggap ng transparency server ang ER na 19:24:29 ng Mayo 9, 2022. Nakakapagtaka na natanggap ito ng dalawang minuto at 32 segundo bago naimprenta ang ER. Tatalakayin namin ang iba pang hindi maayos na pag-uulat sa susunod na kolum.

***

MABIGAT ang bintang sa Comelec. Nakikutsaba umano sa Smartmatic upang mandaya noong nakaraang halalan. Hindi bago ang paratang at sa pagkahaba-haba ng panahon, laging hinarap ng Comelec ang paratang na isa itong institusyon na may kakayahan na mandaya sa bawat halalan. Mismong sa Comelec ang dayaan sa halalan.

Hindi uubra na katahimikan ang isasagot ng Comelec. Kailangan sagutin ang bintang sapagkat hindi pangkaraniwan ang bintang. Nasa kamay ng Comelec ang katatagan at integridad ng bawat halalan sa bansa. Hindi marapat balewalain ng Comelec ang mga bintang sapagkat lubhang seryoso ang mga ito para sa bansa.

Pahayag ni Hen. Eliseo Rio Jr. tungkol sa kanyang bintang na nakikutsaba ang Comelec sa Smartmatic upang mandaya noong nakaraang halalan.

“The Raw Files uploaded in the COMELEC website show that there were more than 2,000 VCMs in the National Capital Region (NCR) with exactly the same Private IP Address – 192.168.0.2. This is technically IMPOSSIBLE when using only one network!

“This plus the fact that ALL VCMs throughout the country and around the world carried a Private IP Address, are clear proofs that there was a secret and illegal Private Network that first collected ALL Election Returns (ER) BEFORE these were transmitted to the COMELEC Servers.

“And this Private Network “in the Middle” was kept hidden to the public because it does not conform with the legal End-to-End Transmission Path that was demonstrated to stakeholders on March 22, 2022. Its existence was made known only when COMELEC published, inadvertently or purposely, the Raw Files in their website, on March 23, 2023.

“All VCMs used in the 2022 transmitted their ERs DIRECTLY to this illegal Private Network “in the Middle” which was secretly created by COMELEC/Smartmatic.

“This explains so many things why COMELEC is stonewalling the numerous questions of irregularities observed in the 2022 Elections, such as 1) showing proof that the Transmission Logs of the Telcos thru their Call Detail Records (CDR) can show that there really VCM transmissions that passed their public networks in the first hour after voting closed, to account for that unbelievable 20M+ votes shown to the public at 8:02pm of May 9, 2022; 2) how the Transparency Server was receiving ERs when these were NOT YET transmitted by the VCMs; 3) the ones manipulating this illegal Private Network seem to know what the official results of the 2022 Elections will be even BEFORE counting of votes began; 4) why Chairman George Garcia could not fulfill his commitment to show the Transmission Logs of the Telcos; 5) why the Reception logs showed a start time of 7:08pm when VCM transmissions can only start at 7:19pm at the earliest because of the 9 major tasks required by the COMELEC General Instructions BEFORE any transmissions can be made; and 6) why by 9pm of May 9, 2022 “TAPOS NA ANG BOKSING” as far as to who won as President and VP.

“COMELEC must show to the public the exact schematic diagram of this Private Network “in the Middle”and explain 1) how the IP Addresses of the Telcos/ISPs were translated from Public to Private; 2) how was this procured and at what cost; 3) who was its Network Administrator and 4) why this illegal Private Network ‘in the Middle’ was made in the first place.”

DAYAAN SA HALALAN (3)

TINALAKAY namin noong nakaraang linggo ang sapantaha ng maraming netizen na may dayaan sa nakalipas na halalan. Paksa ang mga natuklasan umano ni Hen. Eliseo Rio, dating kalihim na DICT, na matiyagang humukay sa mga datos ng Comelec upang patatagin ang paniwala na nagkadayaan noong 2022.

Pinakatampok sa mga datos ni Rio, isang retiradong heneral na ginugol ang career upang patatagin ang telekomunikasyon ng AFP, ang pagbubunyag na hindi nagsiumite ang Comelec ng transmission logs noong Marso kundi reception logs. Gayunpaman, nabuking ang Comelec na nakikutsaba umano sa Smartmatic upang magkasamang dayain ang resulta ng nakaraang halalan. Hindi maitatwa ang ganitong konklusyon dahil datos mismo ng Comelec ang batayan ng dayaan.

Ayon sa mga datos ng Comelec na nakuha st sinuri ni Rio, isinagawa ng Comelec sa kanilang website ang uploading ng tinawag ni George Garcia, Comelec chairman, na “transmission logs.” Nagkamali si Garcia at batay sa pagsusuri ng mga nakakaunawa, hindi transmission logs ang nasa Comelec website. Ang mga ito ay “reception logs,” o talaan ng mga vote counting machines (VCMs) na natanggap noong gabi ng ika-9 ng Mayo, 2022, ang araw ng halalan.

Mahalagang ipunto na abutin ng isang minuto ang imprenta ng isang kopya ng national election result (ER). Aabutin ng walong minuto ang imprenta ng itinalagang walong kopya. Pangalawa, aabutin ng 30 segundo ang imprenta ng isang kopya ng local election return (resulta ng local elections). Aabutin ng apat na minuto ang imprenta ng walong kopya.

Kagyat kinuwestiyon ng pangkat ni Rio ang oras ng umpisa ng reception dahil ito ay nagsimula sa oras na 19:08:50, batay sa datos ng Comelec. Kahit na ayon sa Comelec General Instructions, may siyam na pagdadaanan bago magkaroon ng VCM transmission. Ayon kay Rio, aabutin ng 19 na minuto ang transmission pagkatapos isara ang botohan sa ika-7 ng gabi noong araw ng halalan. Ang pinakamaagang oras para magkaroon ng VCM transmission na matatanggap ng transparency server ay 7:19 pm at hindi 7:08 pm, ayon kay Rio.

Dito na may problema, aniya. Tulad ng VCM sa Barangay Alabang Village sa Muntinlupa City, Meetro Manila. May rehistradong 693 botante sa De La Salle-Santiago School Voting Center at 612 ang bumoto. Naimprenta ang election return (ER) noong 9:41:18 ng Mayor 9, 2022, ngunit inuulat ng Transparency Server na natanggap ang ER sa oras na 19:39:11, Nauna dumating ang ulat sa Transparency Server ng dalawang minuto 7 segundo bago naimprenta ang ER.

Abot sa 727 rehistradong botante sa F. De Mesa Elementary School Voting Center sa Barangay Putatan sa Muntinlupa City at 591 ang bumoto. Naimprenta ang ER sa oras na 20:27:01 ng Mayo 9, 2022. Ayon sa Transparency Server, natanggap ang ER sa ganap na 19:47:37ng Mayo 9, 2022. Lumabas na nauna ng 39 minuto at 24 segundo ang pagtanggap ng ER ng Transparency Server bago natapos ang imprenta.

Mas malala ang nangyari sa VCM ng Barangay San Andres sa bayan ng Victoria sa Tarlac. May 799 rehistradong botante sa voting center ng San Andres Elementary School at 681 ang bilang ng botante na bumoto. Naimprenta ang mga ER sa oras na 22:03:39 ng Mayo 9, 2022.

Natanggap ng Transparency Server ang ER sa ganap na 20:04:20. Nakakapagtaka na umabot sa isang oras 19 segundo ng natanggap ng Transparency Server ang UR bago ito naimprenta, ayon sa datos ng Comelec na nakalap ni Rio.

Sa bayan ng Castillejos, Zambales, partikular sa Barangay San Nicolas kung saan naroroon ang voting center ng San Nicolas Elementary School, abot sa 507 botante ang bumoto sa rehistradong botante na 712. Naimprenta ang ER sa ganap na 19:52:28 ng Mayo 9, 2022. Ngunit sinabi ng Transparency Server na tanggap ang ER sa oras ng 19:20:58, o 31 minuto, 30 segundo bago naimprenta ang ER.

Ganito ang nangyari sa voting center ng Monterey Hills Clubhouse sa Barangay Silanganan sa bayan ng San Mateo sa lalawigan ng Rizal. Naimprenta ang ER sa ganap na 23:33:20 ng Mayo 9, 2022. Ang nakakapagtaka ay natanggap ng Transparency Server ang ER sa oras na 23:10:12 ng Mayo 9, 2022. Nauna pang natanggap ng 23 minuto, 8 segundo ang ER kesa naimprenta ito.

Maraming pang kababalaghan na nangyari batay sa datos ng Comelec. Ang nakakapagtaka ay hindi kumikibo ang Comelec sa gitna ng maraming tanong. Nakakabingi ang katahimikan ng Comelec sa isyu. Bakit?